Sociologie Magazine over studenten en sekswerk

In Maart 2016 verscheen in Sociologie Magazine een artikel over studenten en sekswerk. Een high class escort van Society Service is hiervoor geïnterviewd. Bekijk en lees het artikel hier.

Studenten en Sekswerk in Nederland

Als gevolg van hogere studielasten kiezen steeds meer Nederlandse studenten voor een goedbetaalde bijbaan als sekswerker. "Ik moet veel liegen tegen mensen om wie ik geef, zoals mijn familie en vrienden"

“Steeds meer studenten kiezen voor een bijbaan in de prostitutie. Als gevolg van hoger wordende studielasten geven deze studenten de voorkeur aan een goedbetaalde baan in de prostitutie dan een slecht betaalde baan in de horeca of als schoonmaker. In Nederland zijn nog geen concrete aantallen bekend, maar in omringende landen wordt er al aantal jaren door de media en wetenschap over bericht. Zo werkt in Frankrijk 2% van alle studenten (40.000 studenten) in de prostitutie (Van der Wagen ea, 2010; The Guardian, 2006). In Engeland zou het aantal Britse studenten dat werkzaam is als sekswerker de afgelopen 6 jaar zijn verdubbeld (Sunday Times, 2006). Volgens een onderzoek van de Swansea universiteit in Wales is 4,8% van de studenten ooit een keer in de seksindustrie werkzaam geweest en heeft 1 op de 5 studenten wel eens overwogen om in de prostitutie te gaan werken. Wat hen tegenhoudt is vaak het stigma dat aan het beroep kleeft (Sagar, Jones ea. 2015). Om deze reden een eerste verkennend onderzoek aan de UvA dat uitgevoerd wordt in een samenwerkingsverband tussen docent en studenten om te kijken hoe het gesteld is met de studenten die in de seksindustrie werkzaam zijn.”

Escortservice

Prostitué(e) of sekswerker lijkt in toenemende mate een aantrekkelijk beroep aan het worden voor hoogopgeleide vrouwen en mannen in Nederland (van der Wagen, Daalder, Bijleveld, 2010). Het aantal wetenschappelijke studies naar deze groep sekswerkers is echter nog zeer beperkt. Onderzoek wijst uit dat de meeste studenten als voornaamste reden aangeven dat het de combinatie is van geld, spanning, plezier en aandacht waarom zij het werk zijn gaan doen (ibid). Veel studenten werken in de escort service, zowel als zelfstandige of in dienst van een escort bureau. De escort service biedt volgens de studenten vele voordelen: het is goedbetaald (het verdient meer dan al die andere studenten baantjes), heeft meer prestige dan andere vormen van sekswerk, is meer onzichtbaar, en je bent minder afhankelijk van derden. Een niet onbelangrijk voordeel van deze vorm van sekswerk is dat het de gelegenheid biedt om als freelancer op parttime basis te werken.

Klantenbestand

Voor Lyle (21 jaar) is sekswerk de ideale bijbaan. Al vanaf het begin van zijn studie politicologie aan de UvA werkt hij als zelfstandige in de escort service. Via een gay website op internet legt hij contact met zijn mannelijke klanten. De reden waarom hij in de escort werkt is heel simpel zegt hij: “Het is de enige vorm die er is voor mannen in de prostitutie. Naast internet, of in een bar of op straat je klanten oppikken, zijn er geen andere mogelijkheden voor mannelijke sekswerkers. Dit komt ook omdat de internet cultuur meer ontwikkeld is bij homoseksuele mannen, legt Lyle uit. Een belangrijk voordeel van deze vorm van sekswerk is dat je voor jezelf kan werken en meer controle hebt dan in andere vormen van sekswerk. Helemaal als je voor jezelf werkt zoals Lyle: “Ik ben helemaal onafhankelijk. Ik kan zelfstandig werken, kan eerder nee zeggen tegen een klant, bepaal mijn eigen prijzen en beheer mijn eigen klantenbestand.” Vooral de flexibele werktijden zijn ideaal zegt hij: “Ik heb iedere maand een ander rooster, en hier ben ik niet zoveel tijd mee kwijt. Dat was wel anders toen ik nog bij de supermarkt werkte en lange dagen maakte voor weinig geld.” Een belangrijk aspect van het werk vindt hij dat hij iets kan betekenen voor een hoop mensen. Eén van de grote misverstanden die er in Nederland over prostitutie bestaat is het klantbeeld, zegt Lyle: “Veel mensen worstelen met hun seksualiteit waar ze nergens mee terecht kunnen. Soms zijn klanten op zoek naar studenten, als een soort fetisj, maar meestal zoeken ze mij op omdat ze op zoek zijn naar een intellectuele diepgang. Als sekswerker heb je goede communicatieve vaardigheden nodig. Het gaat echt niet alleen maar om seks. Het is meer dan alleen je kwakje kwijt kunnen.”

Dynamiek en uitdagingen

Ondanks het feit dat prostitutie is gelegaliseerd in 2000, is het nog steeds een omstreden beroep in Nederland. Eén van de problemen die de studenten hierdoor ondervinden is het negatieve imago dat het werk heeft. Het stigma rondom sekswerk is groot, vindt Lyle. Daarom wil hij ook zijn verhaal doen. “Dat stigma is veel belangrijker dan problemen rondom soa’s of veiligheid. Door dat stigma kan je nergens terecht. Hij vindt dat er meer openheid in Nederland moet komen om over klanten te spreken. Klanten zijn vaak heel kwetsbaar. Ze ondervinden vaak moeilijkheden om invulling te geven aan intimiteit en seksualiteit. Meer openheid hierover kan ook een bijdrage leveren aan de destimatisering van sekswerk”, aldus Lyle. Zelf zegt hij weinig last te hebben van het stigma. “Ik ben er heel open over. Het hangt af van de mensen hoe ze ermee om gaan of ik er last van heb. Ik begeef me voornamelijk onder mensen uit een links progressief milieu. Die gaan er anders mee om dan bijvoorbeeld in het dorp in België waar ik vandaan kom. Natuurlijk heb ik ook mijn persoonlijke strijd geleverd en heeft het lange tijd geduurd voordat ik er vrede mee had en er open over durfde te zijn.” Voor Roos en Ellen ligt dit heel anders. Zij geven er de voorkeur aan om hun werk geheim te houden voor de buitenwereld. Door het stigma leiden veel studenten een dubbelleven, zoals Ellen, die haar studie liever niet wil noemen en anoniem onze vragenlijst beantwoordt. “Ik moet veel liegen tegen mensen om wie ik geef, zoals mijn familie en vrienden, en dat is niet alleen soms ingewikkeld, maar ook heel vervelend moreel gezien. Ik zou het liefste tegen niemand liegen.” Ter voorkoming dat er een gat in hun cv ontstaat combineren veel studenten het met een andere parttime job, zoals Roos: “Wanneer ik later een publieke functie zal bekleden en men in je achtergrond gaat wroeten, dat kan gevaarlijk zijn. Ik zou bijvoorbeeld geen overheidsbaan kunnen krijgen want dat kan niet met een chantabel verleden.”

Happy ending

Een aparte groep binnen studenten sekswerkers is de groep Chinese studenten. Sinds de jaren negentig zijn steeds meer Chinese studenten werkzaam in de Chinese massage salons in Nederland. Naar schatting wordt in meer dan de helft van deze salons ook seksuele diensten verricht, waaronder de beroemde happy ending, oftewel het handmatig bevredigen van de mannelijke klant (Bottenberg en Janssen, 2012). Wanneer de masseuses een happy ending geven wordt het geld dat zij hiermee verdienen door veel beautysaloneigenaars als een fooi gezien dat ze mogen houden. Deze groep vrouwelijke studenten zijn tussen de 20 en 28 jaar en afkomstig uit welgestelde families uit China. In de meeste gevallen worden de studenten door hun ouders grotendeels financieel onderhouden tijdens hun studie. De Chinese studenten werken in de salons om wat extra zakgeld te verdienen om te kunnen reizen, uit te gaan en om kleren te kopen. Voor de meeste studentes is het relatief hoge salaris dat zij als masseuse verdienen in vergelijking tot andere banen het meest aantrekkelijke deel van de baan. Veel Chinese studentes praten niet openlijk tegen familie over hun werk vanwege het prostitutiestigma. Ze vertellen dan bijvoorbeeld dat ze in een Chinees restaurant of kapsalon werken. Yu zegt: “Ik vertel mijn ouders en mijn Chinese vrienden dat ik als een shampoo girl (kapster) werk. Ik vertel hen dat ik ook massages geef, maar ik vroeg er altijd aan toe dat ik normale professionele Chinese massage geef.”

Weerbaar maken

De studenten geven aan dat het werk niet voor iedereen is weggelegd: “Je hebt een bepaalde persoonlijkheid nodig om dit werk te kunnen doen”, aldus Lyle: “Je moet stevig in je schoenen staan, goed om kunnen gaan met klanten, goed je grenzen weten en erover kunnen communiceren. Dat heeft niet zoveel te maken met je leeftijd. Een leeftijdgrens is hierbij arbitrair. Het is natuurlijk wel zo dat hoe ouder je bent, hoe beter je dit kunt, maar nog belangrijker dan leeftijd is iemands persoonlijkheid.” Dit vindt ook Roos. Op de vraag welke karaktereigenschappen van pas kunnen komen wanneer je een escort wilt worden, antwoordt ze: “Het is belangrijk om aan te kunnen voelen wat klanten willen en hoe ze zijn. Daarnaast moet je goed kunnen praten en je eigen grenzen kunnen stellen.” Op onze vraag waarin de universiteit hen zou kunnen ondersteunen, geven de studenten aan dat ze het belangrijk vinden om sekswerk bespreekbaar te maken. Het is belangrijk om sekswerk van meerdere kanten te belichten, benadrukt Roos. Lyle vindt het daarnaast ook belangrijk dat er onderzoek wordt gedaan naar de behoeften van studentensekswerkers. Is er voldoende zorgaanbod? Kunnen ze erover praten? Hoe kunnen we voor hen een veilige omgeving creëren? Naast het verstrekken van informatie over bijvoorbeeld hun rechtspositie ter voorkoming van misbruik of dwang op de werkvloer, valt hierbij te denken aan het weerbaar maken van studenten in de omgang met het stigma. Belangrijke punten die we in het onderzoek zullen meenemen.